استفاده از منابع بومی و ارزان قیمت کربنی (سبوس گندم) در تولید اریترومایسین به روش فرمانتاسیون

علم بیوتکنولوژی به معنای تولید محصولات آلی توسط مولدهای آن ها(میکروارگانیسم ها) است. بدان معنا که محصولات بسیار استراتژیک و گران قیمت توسط توده های میکروبی با doubling time کمتر از 6-5 ساعت سنتز و تولید گردد. با توجه به مطالب گفته شده، در این پژوهش به تولید آنتی بیوتیک ماکرولیدی اریترومایسین توسط سویه مولد آن یعنی باکتری رشته ای saccharopolyspora erythraea پرداخته شده است. با توجه به اینکه هزینه های تمام شده در تولید این محصولات، یکی از مهم ترین پارامترهای رقابت در بازارهای داخلی و جهانی است. بنابراین در این پژوهش، با هدف استفاده از منابع کربنی بومی و ارزان قیمت، از سبوس گندم (wheat bran) به عنوان منبع کربنی و انرژی مناسب برای جایگزینی با دکسترین در فرمولاسیون محیط کشت تخمیر استفاده شده است و در طی فرآیند تخمیر اثر پارامترهای تأثیرگذاری مثل ph، رشد توده سلولی(بیومس=pmw)، کنترل رشد میکروبی(جلوگیری از آلودگی ثانویه) و مقدار اریترومایسین تولید شده به روش اسپکتروفتومتری سنجیده شده است. طبق نتایج بدست آمده، غلظت بهینه سبوس گندم برای تولید این محصول، 33 گرم بر لیتر بوده (جایگزینی 50 درصد دکسترین مصرفی معادل 20 گرم در لیتر دکسترین با 50 درصد سبوس گندم در محیط کشت تخمیر که این مقدار با توجه به آنالیز سبوس گندم و مقدار کربوهیدرات موجود در آن با 33 گرم در لیتر سبوس گندم برابر است) و در روز ششم فرآیند بدست آمده است. از مقایسه مقدار اریترومایسین تولید شده درنمونه های شاهد(نمونه های فاقد سبوس گندم و تنها دارای منبع کربنی دکسترین) با نمونه های دارای سبوس گندم به این نتیجه رسیدیم که با استفاده از سبوس گندم، مقدار اریترومایسین تولید شده نه تنها کاهش نیافته است بلکه با توجه به ارزان تر بودن سبوس گندم نسبت به دکسترین، هزینه های تولید اریترومایسین از نظر تأمین منبع کربن و انرژی کاهش چشم گیری یافته است. بنابراین با توجه به اینکه سبوس گندم یک منبع ارزان و قابل دسترس می باشد، استفاده از آن در محیط کشت تخمیر باکتری saccharopolyspora erythraea کاملاً مقرون به صرفه بوده و به عنوان جایگزین مناسبی در مقایسه با سایر منابع کربنی محسوب می شود. کلید واژه: saccharopolyspora erythraea، سبوس گندم (wheat bran)، اریترومایسین، اسپکتروفتومتری